Gemi Acentelik Hizmetleri Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ (İç Ticaret: 2004/1)
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
Amaç
Madde 1- Bu Tebliğin amacı, Türkiye Karasularında, iç sularında ve
nehirlerinde sefer yaparak yük ve yolcu taşıyan veya Türk Boğazları'ndan
geçen deniz taşıt ve araçlarının acentelik hizmetlerini ifa eden "Gemi
Acenteleri"nin hizmet ücret tarifesinin belirlenmesidir.
Kapsam
Madde 2- Bu Tebliğ hükümleri, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre
kurulmuş ve Deniz Ticaret Odalarına kayıtlı olarak faaliyet gösteren gerçek
ve tüzel kişilerin verdikleri acentelik hizmetleri ücretlerinin asgari
düzeyini belirler.
Yasal Dayanak
Madde 3- Bu Tebliğ eki tarifeler, Deniz Ticaret Odaları tarafından 5590
sayılı Kanun ve 2567 sayılı Kanunla değişik 5 inci maddesinin (p) bendi
gereğince hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Tebliğde geçen tanımlar;
a) Navlun:
Taşıyanın nam ve hesabına ödenecek olan, yolcu ve yükün taşınmasına
ilişkin ücretlerin tamamıdır. Navluna, deniz taşımasına ilişkin her türlü
şürşarj ve ek gelirler dahildir.
b) Yük:
Genel olarak deniz, hava, kara ve demiryolu ile bir yerden diğer bir
yere taşınabilen her çeşit nesne ve emtiadır.
c) Konteyner:
Bir taşıma kabı olup, silindirik, dikdörtgen veya kare prizma şeklinde
özel tasarımlı, yükleme/boşaltmalarda sürat ve zaman tasarrufu sağlayan bir
kap veya kutuyu,
d) Gemi Acentesi:
Deniz taşıt veya araçları ile yolcu ve yük taşımalarında, gemi sahibi,
kaptanı, işleticisi ve kiracısı nam ve hesabına üçüncü kişi ve kuruluşlara
karşı hak ve menfaatlerini tayin edilen bölge içinde koruyan ve bunun
karşılığında ücret alan kişi ve kuruluşları,
e) Gemi Acentelik Hizmeti:
Türk limanlarına gelen her türlü deniz taşıt ve araçlarının yolcu, yük,
bakım/onarım, sörvey, ikmal, personel değişikliği, yükleme/boşaltma,
kılavuz/romorkör alma vb. işlemlerinin ilgili kuruluş ve birimler nezdinde
ifasını ve Türkiye Cumhuriyeti yasalarının ön gördüğü kuralların noksansız
uygulanması ve bu işlerle ilgili her türlü bilginin zamanında doğru ve
noksansız olarak bildirilmesini,
f) Koruyucu Acentelik Hizmeti:
Taşıma mukavelesi hükümleri gereğince tayin edilen acenteye ilaveten,
gemi donatanı, kaptanı veya işleticisinin, gemi adına yaptırmak istediği
hizmetler için tayin edilen gemi acentesinin yapacağı iş ve hizmetler,
g) Ücretler:
1) Acentelik Ücreti:
Gemi Acenteliği Hizmeti yapan kişi ve kuruluşlara, yaptıkları
hizmetlere karşı bu tarifenin ekinde bulunan taban ücretlerinden az olmamak
üzere gemi sahibi, kaptanı, işleteni veya kiracısı tarafından ödenecek
ücreti,
2) Gözetim Ücreti:
Acentelik ve koruyucu acentelik hizmetlerine ek olarak, gemi
işlemlerinin ilgili kuruluş ve birimler nezdinde acente tarafından takip
edilmesi, yerine getirilmesi, işin hızlandırılması, en kısa süre içinde ve
salimen eşyanın tahliyesi ve yüklemenin sağlanması, evrak işlemlerinin
yapılması, yükün teslim alınması ve teslim edilmesi, eşyadaki eksiklik veya
fazlalıkların takibi karşılığı, deniz taşıt ve araçlarının sahibi, kaptanı,
işleteni veya kiracısı (acentelik ücretini ödeyen kişi ve kuruluşlar)
tarafından ödenen ücreti,
3) Primaj Ücreti:
Çıkış limanında yüklemede gösterilen ihtimama karşılık, navluna ek
olarak yük sahibi (navlun ödeyeni) tarafından ödenen ücreti,
4) Diğer Hizmet Ücretleri (Sadece İstanbul ve/veya Çanakkale Boğazından
geçen gemilere uygulanır.):
i) Personel Gözetimi:
Sefer yapan deniz taşıt ve araçların personel değişikliği, hastalığı
veya izine çıkmasında, acente tarafından yapılan vize harcı, karşılama,
otel, vasıta, doktor, hastane, ilaç vb gibi yapılan masraflara ek olarak bu
Tebliğin ekinde bulunan tarifeye göre gemi sahibi, kaptanı, kiralayanı veya
işleticisi tarafından ödenen ücreti,
ii) Transit Gemi Aksam ve Malzeme Aktarma Ücreti:
Donatanı, kiracısı veya işleticisi tarafından deniz taşıt ve
araçlarının ihtiyacı için gönderilen gemi aksam ve malzemenin deniz taşıt
ve araçlarına verilmesini, bu hizmetlerin yerine getirilmesi için yapılan
masraflara ilave olarak ekte bulunan tarifeye göre donatanı, kaptanı,
kiracısı veya işleticisi tarafından ödenen ücreti,
iii) Gemi Kaptanına Verilen Nakit Avans:
Donatanı, kiralayanı ve işleticisi tarafından gemi kasasına gönderilen
paranın acente tarafından gemiye verilmesi, yapılan masraflara ek olarak
gemi sahibi, kaptanı, kiralayanı veya işleticisi tarafından acenteye ekli
tarifede belirtilen ücretin ödenmesini,
Tanımlar.
Yükümlülük
Madde 5- Gemi acenteliği faaliyeti gösteren kişi ve kuruluşlar,
öncelikle Türk denizciliğinin uluslararası düzeyde onurunu, saygınlığını,
menfaatlerini, iktisadi ve ticari itibarını korumak ve Türkiye Cumhuriyeti
yasaları ile uluslararası anlaşmalara göre ödenmesi gereken vergi, resim,
harçların ödenmesini sağlamak ve bu Tebliğe göre alınması gereken taban
ücretleri tatbik etmekle yükümlüdür.
Ücret ve Masrafların Tahsili
Madde 6- Türkiye limanlarına sefer yapan veya Türk Boğazlarından geçen
gemilerin acentelik, koruyucu acentelik, komisyon, primaj, gözetim, liman
ücretleri ile diğer masrafların tamamının, peşin olarak gemi acenteliği
yapan kişi ve kuruluşların hesabına gelmesi zorunludur. Türk limanlarına
tarifeli veya düzenli sefer yapan gemilerin liman masrafları, 1567 sayılı
Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki Kanun ve bu Kanuna bağlı 32
sayılı Kararın Görünmeyen Muameleler Tebliği hükümleri uygulanır.
Taban Ücretler
Madde 7- Bu Tebliğe ekli cetvellerde gösterilen miktarlar, taban
ücretlerdir. Alınacak ücretler, bu Tebliğde belirtilen cetvellerdeki
ücretlerden aşağı olamaz. Bu Tebliğde gösterilen cetvellerdeki ücretlerin
altında hizmet satanlar hakkında bu Tebliğin 10 uncu maddesinde belirtilen
cezai müeyyide uygulanır.
Ücretlere Dahil Olmayan Giderler
Madde 8- Her tarife cetvelinde belirtilen ücretler, tanımlarda
belirtilen iş ve hizmetlerin karşılığıdır. Deniz taşıt ve araçlarının yük,
yolcu ve eşyaya ilişkin vergi, resim, harç, pul ve zorunlu giderleri ile bu
taşıt ve araçların makine, teçhizat, malzeme ve personeline mevzuata uygun
olmayan durum ve hallerde ödenmesi gereken giderler, navlun tahsili ve
havale giderleri, acentelik ücretine dahil değildir.
Uygulama alanı
Madde 9- Bu Tebliğ, kabotaj seferleri dışında, Türkiye karasularına,
limanlarına, tersanelerine, iç sularına ve nehirlerine gelen, Çanakkale ve
İstanbul Boğazlarından geçen her türlü deniz taşıt ve araçlarına uygulanır.
Cezai Hükümler
Madde 10- Gemi acenteliği faaliyetinde bulunan kişi ve kuruluşlar, bu
Tebliğde belirtilen esaslar ile ekte sunulan taban ücret tarife
cetvellerini uygulamakla yükümlüdür. Bu Tebliğ ekinde belirtilen taban
ücretlerden aşağı hizmet satılamaz. Bu uygulama dışına çıkan kişi ve
kuruluşlar;
a) 213 sayılı VUK 8 inci ve 19 uncu maddelerine aykırı hareket etmiş
sayılacaklar ve aynı Kanunun cezai müeyyideleri ile,
b) 5590 sayılı Kanunun 74 ve 77 nci maddelerine istinaden Deniz Ticaret
Odaları tarafından,
c) 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanununun 1 inci
maddesine istinaden yayımlanan 32 sayılı Kararın 21 inci maddesi uyarınca;
cezalandırılacaktır.
Yürürlük
Madde 11- Bu Tebliğ hükümleri ve ekinde belirtilen ücret cetvelleri,
yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Bu Tebliğin yürürlüğe
girmesiyle, 14.1.1994 gün ve 21818 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Gemi
Acenteliği Hizmetleri Ücret Tarifesi ile, buna ek olarak yayımlanan 2 Nisan
1994 tarih 21893 sayılı ve 21 Ağustos 2000 tarih 24147 sayılı Resmi
Gazetelerde yayımlanan değişiklikler yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürütme
Madde 12- Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
TARİFE NO: 1 ACENTELİK HİZMETLERİ
Liman ve/veya karasularındaki gemiler için:
Geminin tonilatosu N.T. Her uğrama için baz ücret A.B.D. Doları
-----------------------------------------------------------------------
0 - 500'e kadar 300
501 - 1000'e kadar 500
1001 - 2000'e kadar 750
2001 - 3000'e kadar 975
3001 - 4000'e kadar 1200
4001 - 5000'e kadar 1450
5001 - 7500'e kadar 1700
7501 - 10000'e kadar 2100
10001 - 20000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 75
20001 - 30000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 65
30001 - 40000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 55
40001 - 50000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 40
50001 ellibinden yukarı, beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 25
a) Yukarıdaki baz ücret geminin liman ve/veya karasularında ne sebeple
olursa olsun 5 (beş dahil) takvim gününe kadar kalışı içindir.
b) Geminin 5 (beş) günden fazla kalması halinde 5 (beş) günden sonraki
3 (üç) günlük her dönem ve kesri için baz ücretlere %25 (yirmibeş) eklenir.
c) Geminin eşya ve yolcu hizmetlerinin aynı liman alanı içerisinde
başka başka yerlerde yapılması (geminin kendi imkanlarıyla aynı rıhtım
boyunca yer değiştirmeleri dışında) ilk yer değiştirme için baz ücrete
(on) ve bundan sonraki yer değiştirmeler için baz ücrete %5 (beş) eklenir.
d) Donatanlarca istenecek özel denetim ve hizmetler dışında; müşterek
ve hususi avarya, çatışma, karaya oturma, yangın, kurtarma-yardım,
havuzlama, onarım gibi hizmetlerin yapılması halinde baz ücretlere %25
(yirmibeş) eklenir.
e) Yalnız yolcu gemileri için baz ücretten %40 (kırk)'a kadar indirim
yapılabilir.
TARİFE NO: 2 KORUYUCU ACENTELİK HİZMETLERİ
Liman ve/veya karasularındaki gemiler için:
Geminin tonilatosu N.T. Her uğrama için baz ücret A.B.D. Doları
-----------------------------------------------------------------------
0 - 500'e kadar 150
501 - 1000'e kadar 250
1001 - 2000'e kadar 375
2001 - 3000'e kadar 488
3001 - 4000'e kadar 600
4001 - 5000'e kadar 715
5001 - 7500'e kadar 850
7501 - 10000'e kadar 1050
10001 - 20000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 38
20001 - 30000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 33
30001 - 40000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 28
40001 - 50000 beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 20
50001 ellibinden yukarı, 13
a) Yukarıdaki baz ücret geminin liman ve/veya karasularında ne sebeple
olursa olsun 5 (beş dahil) takvim gününe kadar kalışı içindir.
b) Geminin 5 (beş) günden fazla kalması halinde 5 (beş) günden sonraki
3(üç)'er günlük her dönem ve kesri için baz ücretlere %25 (yirmibeş)
eklenir.
c) Donatanlarca istenecek özel denetim ve hizmetler dışında; çatışma,
karaya oturma, yangın, kurtarma-yardım, havuzlama, onarım gibi hizmetlerin
yapılması halinde baz ücretlere %25 (yirmibeş) eklenir.
TARİFE NO: 3 ACENTELİK HİZMETLERİ
Çanakkale ve İstanbul Boğazı'ndan geçen gemiler için:
Geminin tonilatosu N.T. Bir Boğaz'dan bir geçiş için
baz ücret A.B.D. Doları
-----------------------------------------------------------------------
0 - 1000'e kadar 100
1001 - 2000'e kadar 145
2001 - 3000'e kadar 170
3001 - 4000'e kadar 200
4001 - 5000'e kadar 230
5001 - 7500'e kadar 280
7501 - 10000'e kadar 320
10001 - 20000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 15
20001 - 30000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 10
30001 - 40000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 5
40001 - 50000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 5
50001'den yukarı 5
A- Bu baz ücret hangi yöne olursa olsun bir Boğaz'dan bir geçiş
içindir.
B- Türk Boğazları'ndan transit geçen gemilerin geçişinde, ilk tayin
edilen acentenin tam olarak ödediği rüsum ve ücretlerin, 1/2 si, geminin
dönüşündeacente değişikliği olması halinde, dönüş acentesine dekont edilir.
Dönüş acentesi dekont edilen bedeli tayin edilen ilk acenteye ödemekle
yükümlüdür.
C- Refakatle Türk Boğazlarını Geçen Gemiler
a) Boyları 300 mt'ye kadar olan gemiler;
Acentelik baz ücretine ilaveten bu acentelik ücretinin %25'i,
b) Gemi ve deniz araçlarının yedekte çekilmesinde;
Acentelik ücretinin %50'si,
c) Boyları 300 mt'yi geçen veya özel izinle geçen gemiler;
Acentelik baz ücretine ilaveten bu acentelik ücretinin %75'i ayrıca
alınır.
D- Limanda kalışın uzaması sebebiyle transit pratikası, serbest
pratikaya dönüşen gemilerden, (iki boğaz olarak) acentelik ücretinin %25'i
ayrıca alınır.
TARİFE NO: 4 KORUYUCU ACENTELİK HİZMETLERİ
Çanakkale ve İstanbul Boğazı'ndan geçen gemiler için:
Geminin tonilatosu N.T. Bir Boğazdan bir geçiş için
baz ücret A.B.D. Doları
---------------------------------------------------------------------------
0 - 1000'e kadar 50
1001 - 2000'e kadar 73
2001 - 3000'e kadar 85
3001 - 4000'e kadar 100
4001 - 5000'e kadar 115
5001 - 7500'e kadar 140
7501 - 10000'e kadar 160
10001 - 20000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 8
20001 - 30000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 5
30001 - 40000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 3
40001 - 50000'e kadar beher 1000 N.T. ve kesri için ek olarak 3
50001'den yukarı 3
Bu baz ücret hangi yöne olursa olsun bir Boğaz'dan bir geçiş
içindir.
TARİFE NO: 5 GÖZETİM HİZMETLERİ
Liman ve/veya karasularındaki gemiler için
Yükleme ve boşaltma A.B.D. Doları/Metrik TON
A) DÖKME EŞYA:
a) Katı Eşya (Maden cevheri, minareller,
hurda, pik demiri, kömür, keçi boynuzu,
hayvan yemi, küspe, çimento, kilinker,
ponza, suni gübre, mucur.)
I- 0-10000 tona kadar 0.15
II- 10001-20000 tona kadar 0.10
III- 20000 tondan yukarı kısım için 0.05
b) Tahıl ve Tohumlar:
Buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç, mısır,
ayçiçeği, soya fasulyesi, fığ.
I- 10000 tona kadar 0.10
II- 10001-25000 tona kadar 0.075
III- 25000 tondan yukarı kısım için 0.045
c) Bakliyat:
Bakla, börülce, fasulye, mercimek, nohut
I- 0-5000 tona kadar 0.30
II- 5000 tondan yukarı kısım için 0.15
d) Ham petrol, akaryakıt:
I- 15000 tona kadar 0.040
II- 15001-35000 tona kadar 0.030
III- 35000 tondan yukarı kısım için 0.015
e) LPG ve LNG Gazlar:
I- 0-15000 tona kadar 0.15
II- 15000 tondan yukarı kısım için 0.05
f) Kimyevi maddeler (Petrol ürünü olanlar
dahil) Şarap, zeytinyağı, melas, yemeklik
sıvı yağ, madeni yağ, donyağı. 0.15
B) DÖKME OLMAYAN EŞYA:
(Aşağıda sayılanlar)
a) Tahıl ve un, suni gübre, şeker, çimento, pirinç, irmik, keçi
boynuzu, minareller, mermer blok.
I- 20000 tona kadar 0.15
II- 20000 tondan yukarı kısım için 0.05
b) Taze meyve ve sebze, narenciye, dondurulmuş gıda, 1.00
c) Bakliyat ve Tohumlar 0.60
d) Kağıt ve Demir çelik mamulü ile yarı mamülleri:
Saç levha, kangal demir, profil, kütük
demir, inşaat demiri, firkete demir, filmaşin, her türlü boru,
rulo saç, gazete kağıdı, rulo kağıt, kağıt hamuru.
I- 0 - 5000 tona kadar 0.25
II- 5001 - 10000 tona kadar 0.15
III- 10000'den yukarı kısım için 0.10
e) Ağaç kütüğü ve tomruk
I- 0 - 3000 tona kadar 0.50
II- 3001 - 5000 tona kadar 0.35
III- 5001 tondan yukarı kısım için 0.10
C) BOŞ KONTEYNER VE BOŞ TREYLER (ABD
DOLARI/ADET): 10.00
D) CANLI HAYVANLAR (ABD Doları/Adet):
a) Küçük baş 0.05
b) Büyük baş 0.15
E) DİĞER EŞYA, KIRKAMBAR OLARAK TAŞINAN
YÜKLER 0.60
F) KONTEYNER İÇİNDE TAŞINAN TÜM
YÜKLER (YUKARIDAKİLER DAHİL):
I- Yükleme ve/veya boşaltma ücretlerinin taşıyan
tarafından ödenmesi halinde 1.00
II- Yükleme ve/veya boşaltma ücretlerinin
yükleyici ve/veya alıcı tarafından ödenmesi
halinde 0.60
G) OTOMOBİL, JEEP, PİKAP, PANELVAN,
MİNİBÜS, MİDİBÜS (ABD Doları/Adet)
Yükleme ve/veya boşaltma ücretlerinin taşıyan,
yükleyici ve/veya alıcı tarafından ödenmesi
halinde:
0-50 adete kadar 5.00
51 - 300 adete kadar 3.00
301 ve üzeri 1.50
H) RO - RO GEMİLERLE TAŞINAN VE KENDİ
KENDİNE YÜRÜYEBİLEN TEKERLEKLİ PALETLİ
VASITA VE İŞ MAKİNALARI
(ABD Doları/Uzunluğu üzerinden beher metre için) 3.00
I) Yukarıdaki belirtilen baz ücretlere göre hesaplanacak
toplam gözetim ücretinin 150.- (yüzelli) ABD Doları'ndan
az olması halinde, gözetim ücreti 150.- (Yüzelli) ABD Doları
olarak uygulanır.
TARİFE NO: 6 KOMİSYON
Komisyon ücreti sadece 1 numaralı tarifedeki acentelik ücretine ek
olarak 5 numaralı tarifedeki (F, H) bölümleri için uygulanır.
A) Eşya Navlun
Hasılatının Yüzdesi
------- --------------------------
i) Yükleme 5.0
(Yükleme komisyonu, yükleme limanından
konşimento üzerinde belirtilen nihai varış
limanına kadar olan navlun üzerinden alınır.)
ii) Boşaltma 2.5
B) Transit Eşya
---------------
i) Yükleme 2.5
ii) Boşaltma 1.5
Türkiye'de satılan
Bilet Bedelin Yüzdesi
--------------------------
C) Yolcu Taşıması 12.5
-----------------
TARİFE NO: 7 PRİMAJ
Navlun Hasılatının Yüzdesi
--------------------------
A) Akdeniz ve Karadeniz limanları için 5.0
B) Cebelitarık ve Süveyş dışındaki
Limanlar için 3.0
a) Primaj ücreti 1 numaralı tarifedeki acentelik ücretine ek olarak
5 numaralı tarifedeki (F, H) bölümleri için uygulanır.
b) Ancak konişmento başına alınacak primaj tutarı 3.500.- ABD oları
ile sınırlıdır.
TARİFE NO: 8 DİĞER HİZMET ÜCRETLERİ
(Bu maddedeki hizmetler İstanbul ve/veya Çanakkale Boğazından Geçen
Gemiler için uygulanır.)
1- Yedek parça:
Yurt dışından gelip, gemiye teslim edilen yedek parça ve/veya
malzemenin, herbir gönderici için ağırlığı üzerinden, kilo başına 1.00 ABD
Doları hizmet ücreti acenteye ödenir. Hizmet ücreti, teslim masraflarına ek
olarak, geçiş veya uğrak başına, en az 150.- ABD Doları ve en fazla 500.-
ABD Doları olarak uygulanır.
2- Bunker İkmali:
Bunker ikmali ve slop hizmeti nezaret ücreti 100.- ABD Doları hizmetin
gemi demirdeyken yapılması halinde uygulanır.
3- Türk Boğazlarından geçiş sırasında katılan ve ayrılan kişi başına
(masraflara ilaveten)
ABD DOLARI
----------
1 - 2 kişi 75
beher fazla kişi 25
4- Tıbbi Hizmetler:
Beher hasta başına 40
(Masraflara ilaveten)
5- Kaptan avansı:
Verilen para miktarı üzerinden %1, minimum 50
(Masraflara ilaveten)